Woensdag 4 februari – Zondag 8 februari: Ushuaia

We waren 1 februari – 2 februari reeds een nachtje in Ushuaia geweest in het hostel, waar we ook op de 4de terug keren, na ons bezoek aan Puerto Williams. En zo gebeurt het: woensdag de 4de lunch tijd zijn we terug. Direct diezelfde middag de mogelijkheden voor de verdere reis bekeken, nl vliegen naar El Calafate of met de bus en hoe verder? Hoe lang willen we hier blijven en wat willen we hier doen? We besluiten: donderdag een tocht over het Beagle kanaal naar Haberton, vrijdag naar het nationale park met de trein “ Fin del Mundo” en daar een tocht langs de zee lopen en zaterdag een “vrije” dag met museum bezoek en weblog bijwerken. Zondag naar El Calefate vliegen in een uurtje.
Woensdagavond hebben we Geer’s verjaardag dinertje nog even overgadaan. We zijn lamsbout gaan eten met een lekkere wijn erbij. Het wordt hier sterk aanbevolen al seen Argentijns gerecht. Het lam is mooi gevild en wordt aan de poten op een rek gespannen, geheel geopend. In het midden brandt een houtvuur en daarom het lam te roosteren. Eerst de rugkant, dan de binnen kant naar het vuur en zo wordt het regelmatig omgedraaid en met wat olie bevloeid. Dit is in de verschillende restaurants duidelijk van buitenaf te zien. Er staan rond zes uur meestal zo’n 6 lamsbouten te grillen.
Het smaakt uitstekend, het vlees blijft heerlijk sappig en is niet droog. We krijgen zowel stukken van de poot als van de ribbetjes; wat slade erbij en gekookte groente en een lekker flesje wijn. Geer is ook die avond weer helemaal jarig.

Ushuaia
Het is een heel jong stadje op de noord oever van het Beagle Kanaal en het is het meest zuidelijke stadje van Argentinië. Ontstaan om dit meest zuidelijk deel ook onder de controle van Argentië te krijgen.

In 1883 stelt President Julio Argentino Roca in een wetsvoorstel aan het nationale Congres voor om naar voorbeeld van Engeland en Frankrijk een strafkolonie te stichten in het zuiden van Argentië. Dit voorstel wordt aangenomen en in 1896 wordt de strafkolonie voor recidieve mnisdadigers in gebruik genomen. Eerst in bouwvallige houten en zinken keten en in 1902 wordt het eerste stenen gebouw gebouwd. Het duurt dan 18 jaar voordat de gevangenen de stenen gevangenis compleet hebben die door henzelf wordt gebouwd. De eerste kerk verrijst in 1898 en het eerste stenen gebouw dat niet verbonden is met de gevangenis, is van 1918. Het is de goevernmentszetel. In 1932 heeft Ushuaia ca 350 bewoners.
In 1947 breidt Ushuaia zich sterk uit door de komst van 961 Italiaanse emigranten. Het dorp wordt meer dan verdubbeld en groeit naar de 2000 zielen.
Nu telt Ushuaia ca 5000 inwoners en leeft naast kleine militaire marine bases geheel van de toeristen industrie. Bij toeval zien we in de Buenos Aires Herald een kort artikeltje over Ushuaia met als kop “Ushuaia becomes cruise hub”. Dit seizoen wordt Ushuaia bezocht door 396 cruise schepen gedurende november tot eind maart begin april. 290 van deze schepen gaan voor een tien of achttien daagse reis naar de ijskoude waters van Antarctica. Dit is ca 90 % van alle bezoeken aan Antractica. Andere cruises zijn vooral de fjordentochten in Chili en rond de andere fjorden in dit deel van de wereld. Het artikel is verschenen naar aanleiding van het grootste schip dat afgelopen vrijdag aankwam: “Mariner of the Seas” met 2300 passagiers en 1175 bemanningsleden.
Het is een leuk plaatsje dat tegen de berg aangebouwd is. Bijna overal is er uitzicht op de haven en het Beagle Kanaal. Prijzen zijn aan de toeristen industrie aangepast. Het is levendig gedurende de top van het seizoen in februari.

Haberton
We gaan donderdagmorgen vroeg op pad naar Haberton, ca 82 km oost van Ushuaia. De boot vertrekt om half negen. Het is een catamaran type, de Elisabeta, die we al eerder hadden zien liggen. Het is windstil, maar het schip vaart zo’n 30 km per uur en daardoor is het behoorlijk koud aan dek. Eerst zien we de commondorere. Dit is een zwart witte vogel,die ook in een grote kolonie net als de pinguins bij elkaar leven. Waarom doen zed at? Aanvallen van roofdieren voorkomen? We weten het niet en krijgen geen antwoord.

Op datzelfde eiland zijn veel zeeleeuwen. Eigenlijk zien die dieren er niet uit als ze daar zo in hun vet op de rotsen liggen. Wat geeuwend en krabbend liggen ze daar. Enkele jongeren willen nog wel wat spelen.

Tot slot draaien we de baai van Haberton binnen . Eerst het eiland met enkele duizenden pinguins. Allemaal verzameld langs het strand en weer allemaal op dit eiland en niet op enkele andere eilandjes in de omgeving. Het krioelt van de vogels: de jonge nog in een wisselend donkerbruine verentooi, de ouders wit-zwart met een dubbele streep op de borst. Deze soort is de Magellaen pinguin en leeft hier en op Valdez voor ca 4 maanden gedurend het broedseizoen. Daarna trekken ze dan door naar de koude wateren om na 8 maanden weer terug te komen. Vaak gebruiken ze hun oude nesten opnieuw. Het gaat goed met ze; de kolonie verdubbelde zich in de afgelopen tien jaar. De Magellaen pinguin is de helft kleiner dan de pinguin die op Antarctica voorkomt. Andere verschillen zijn dat de Antarctica pinguin geen zwarte streep op de borst heeft en oranje poten heeft. De jonge pinguins in de kolonie die we zien zijn net hun donzen vacht aan het wisselen. Zie naast de foto’s ook het filmpje aan het eind van dit hoofdstuk (als het internetcafe snel genoeg is tenminste).

Bij de rondleiding op de het landgoed Harberton komen we weer te spreken over de Yamaha ofwel Yagan bevolkingsgroep, de oorspronkelijke bewoners van Vuurland en ook Navarino (zie Puerto Williams). Van hen is niets meer over, hadden we al gelezen. Ze zijn door de vroegere EU ontdekkers, waar vele bergen en eilanden naar zijn vernoemd “uitgeroeid”. Vooral ook de Ierse schapenhouders en andere boeren zijn met de uitroeiing verbonden. Voor twee oren van een inlander, als teken dat hij dood was, kreeg je twee schapen.
Kapitein Fitz Roy met wie Darwin, als wetenschapelijk onderzoeker op 20 jarige leeftijd de tocht maakte op de Beagle, heeft het Beagle kanaal ontdekt en naar het schip vernoemd in 1834. Darwin en Fitz Roy waren heel ontsteld toen zij de oorspronkelijke bevolking praktisch naakt aantroffen. Zij hadden zich in de 7000 jaar heel goed aan het klimaat aangepast, maar het schokte beiden. Darwin noteert over deze mensen die hij "the lowest race of the human species": ”Ik had nooit kunnen geloven dat er zo’n groot verschil was tussen wilde en beschaafde mensen. Het verschil is groter dan tussen wilde en tamme dieren” En: “Deze armzalige schepselen waren achtergebleven in hun groei, hun lelijke gezichten waren met witte verf beschilderd, hun huid was vuil en vettig, hun haar was verward, hun stemmen klonken onwelluidend en hun gebaren waren gewelddadig en zonder waardigheid. Wanneer men zulke mensen ziet kan men nauwelijks geloven dat ze medeschepselen zijn en dezelfde wereld bewonen.” En zo gaat het nog even door.
Daarna ging het er ook om ervoor te zorgen dat de bewoners Engels leerden en zich moesten gaan kleden. In 1832 namen Fitz Roy en Charles Darwin 4 Yamana personen mee naar Engeland, twee volwassen mannen ,een jongen en een meisje om hun de Engelse taal en manieren te leren. Zij kregen ook Engelse namen. Een van de volwassen mannen stierf in London,de andere drie gingen twee jaar later met Fitz Roy terug naar Tierra del Fuego . Met als doel dat zij het geleerde naar hun stam zouden brengen. Het verhaal is dat enkele jaren later zij weer helemaal terug waren in de gebruiken van de stam en dat alleen het meisje Fuegi nog Engels kende en een enkele keer vertaalde.
Omdat de route om Kaap Hoorn steeds belangrijker werd heeft men herhaaldelijk geprobeerd daar een vestiging te maken sinds 1832. Verschillenden hebben het geprobeerd maar eea mislukte steeds doordat de bevolking zich zeer argwanend en vijandig opstelde.
De Engelsman Reverend Thomas Bridges is de eerste en enige geweest die zich van deze koloniale houding heeft losgemaakt. Hij is er zich gaan vestigen, eerst als zendeling in 1869 en heeft Ushuaia gesticht en de plaatselijke bevolking om zich weten te verenigen. Maar hij stopte als zendeling. Om de bevolking beter te willen begrijpen, heeft hij de taal geleerd, een woordenboek gemaakt dat nog niet af was toen hij in 1898 stierf. Hoewel Charles Darwin in zijn dagboeken geschreven had dat de Yamaha taal “barely deserves to be called articulate” bleek de taal rijk te zijn. Thomas Bridges had in zijn Yamaha-Engels woordenboek reeds 32.000 woorden en het was nog niet compleet. Bridges spraak over een zeer rijke taal.
Nadat hij terug trad als Reverend vestigde hij zich met zijn vrouw Mary in de baai van Haberton in 1884 en maakt daar zijn landgoed. Hij krijgt daarvoor vanuit Buenos Aires ca 1000 ha van President Roca.

Zijn zoon, een van de zes kinderen, Lucas (1874 – 1949)trok geheel met de Yamaha en Onas mensen op, leerde hun taal perfect, evenals de gewoontes, de jacht, etc. Een andere broer heeft het landgoed overgenomen en Lucas heeft zich noordelijker op Vuurland gevestigd in wat nu Chili is. Beide landgoederen zijn er nog in de bijna oorspronkelijke staat. De inkomsten werden vooral met schapenteelt verkregen.

Op de terug weg met de bus bezoeken we enkele uitzicht punten: een beverdam, wat de overheersende wind doet met bomen en een trainings centrum voor slede honden.

Op deze terug tocht krijgen we als toegift een omgevallen boom midden over de weg. Bus kan er niet meer langs en de chauffeur staat enigzins met de handen in het haar te kijken. Maar daar komt een 4WD met aanhanger met kano’s van een wild-water expeditie, die wil er door. Die chauffeur haalt zijn bijl van het imperiaal en gaat op blote voeten de boom te lijf. Slaat ca 20 takken los van de stam die door onze chauffeur en andere weg worden gesleept. Na een half uurtje kunnen we door. Eigenlijk geweldig om zo iets te zien. Niet wachten tot er iemand van de gemeente of zo komt, maar gelijk het dak op, bijl pakken en de weg voldoende vrij maken om er langs te kunnen een leuke toegift.

De trein en het Tierra del Fuego Nationale Park
Het spoorwegcomplex “Tren del Fin del Mundo” is een smalle spoortrein, gebouwd door de gevangenen om het hout dat gekapt werd voor Ushuaia te vervoeren naar Ushuaia. Het werd gebouwd rond 1911 en is in gebruik geweest tot het gevangenen kamp in 1947 werd gesloten. Nu is het de laatste 12 jaar een toeristische attractie. De trein gaat vanaf het Station Tren del Fin del Mundo - ca 8 km ten westen van Ushuaia - tot de entree van het Tierra del Fuego Nationale Park. Het is aardig ook om het commentaar te horen zoals men nu tegen het gevangenenkamp aankijkt. De oude verhalen over de enorm barbaarse omstandigheden waar deze gevangenen onder moesten leven. Er waren de gevangenen, de opdrachtgevers / directie, toezicht houders en de bewakers. De laatsten hadden geen contact met de gevangenen maar stonden steeds klaar met scherp in de geweren. De gevangenen, allemaal met langdurige veroordeling (de laatste stap voor de doodstraf werd deze genoemd) werden per nummer afgeroepen. Pas in de dertiger jaren is men per naam gaan afroepen. Enkelen hebben getracht te ontsnappen maar werden gelijk doodgeschoten of stierven later in de barre omstandigheden van Tierra del Fuego. Deze verhalen worden nu levendig gehouden.

Dan het Park in. Het is vanaf het station ca 1,5 km naar de kust cq de oever van het Beagle kanaal en daar begint een wandeling van drie uur. Met geweldig weer lopen we door het bos met het vele oude hout van de Lenga bomen (een beuken soort) en Nothofagus bomen. Prachtig ongerept met steeds andere uitzichten op de overkant van het Beagle kanaal met de besneeuwde toppen. Zo hebben we ca 85 km van het Beagle kanaal oostwaarts van Ushuaia gezien: gisteren 60 km en nu ca 25 km westwaarts.

Met een minibusje rijden we terug naar Ushuaia.
‘s Avonds eten we in een lekker visrestaurant aan de boulevard met uitzicht op de haven.

Zaterdag slapen we uit, lopen nog eens goed door het stadje, bekijken twee musea: Museo Fin del Mundo en het Museo Maritimo. Beide geven de geschiedenis weer van Ushuaia en van de vele schepen die er zijn vergaan in de loop van de eeuwen. Zoals het laatste museum zegt: hier bij de zuidpunt is het grootste scheepskerkhof ter wereld. We sluiten Vuurland af, eten opnieuw lekker aan de boulevard en gaan klaar maken vooir de vlucht morgen.