donderdag 19 februari 2009

Zondag 8 februari – woensdag 11 februari: El Calafate en de Gletsjer Perito Moreno

We gaan van het uiterste zuiden weer noordwaarts. Zo zuidelijk in de wereld zullen we niet gauw meer komen. Het is ruim 2000 km, dan zijn we weer uit Patagonië en dat zullen we in een paar korte verblijven doen: 2,5 dag in El Calafate, 2,5 dag in El Chaltèn en dan 32 uur bussen naar San Carlos de Bariloche.
Om half 12 gaan we naar het vliegveld. Omdat we gisteravond laat ontdekten dat de wi-fi in ons B&B zo snel is – ruim drie keer sneller dan in het internetcafé dat met 3,5 minuut per foto ook niet slecht was – laden we na het ontbijt nog snel een serie foto’s op de weblog.
Het eerste stuk van 962 km tot El Calafate zullen we vliegen ipv 19 uur in de bus. Dan zien we de eilanden ook vanuit de lucht. Het weer is redelijk helder en we herkennen verschillende punten waar we langs gekomen zijn. Het is leuk zo Vuurland vanuit de lucht te zien en nogmaals te zien dat het noordelijke deel vrij vlak is terwijl de punt met grote bergen is bezaaid. Zoals we reeds eerder zeiden de zuidpunt vanaf ca 100 km boven Ushuaia tot Kaap Hoorn is een onder gelopen berg landschap.

De laatste 2 à 3 honderd km voor El Calafate verbazen we ons vanuit de lucht over het droge en kale landschap. Het was steeds nat. Hier zijn we achter het Andesgebergte waar alle regen in blijft hangen en dat kun je goed zien. Het lijkt hier Arizona of Utah wel: kale zandkleurige bergen met gele pollen van gras of struikjes en nergens groen behalve bij een enkele beek.
Door vertraging bij vertrek zijn we wat later dan verwacht in El Calafate: aan het eind van de middag ipv om twee uur. Ook qua temperatuur moeten we ons vreselijk aanpassen. Al waait het flink, mensen zitten hier op terrasjes in de zon, zonder jassen. Dat hebben we in geen weken meegemaakt. We voegen ons er snel tussen.

Maandag 9 februari
De eerste volle dag gaan we naar de Perito Moreno, dé bekenste gletsjer van Zuid-Amerika.
We rijden door het kale berglandschap, langs het Lago Argentina. Er omheen lage bergen, daarachter weer hogere, met sneeuw op de toppen. De bus rijdt naar het schiereiland Magellaan en rijdt via de zuidoever van het schiereiland het “Parque Nacional Los Glaciares” in. En het is wéér spannend: hoe zal de gletsjer eruit zien? En jawel, hij is adembenemend mooi. Het verschil met de El Grey: we lopen er nu niet langzaam heen zoals bij El Grey, we gaan met de bus, zijn dus met veel mensen. Deze gletsjer is breder, 5,5 km vergeleken met El Grey 4 km, en we komen er nóg dichter bij. Langs het aangelegde hekwerkpad met verschillende uitzichtspunten bewonderen we de Perito Moreno. Regelmatig horen we knallen in het ijs en een enkele keer zien we een brok vallen.



Het midden van de gletsjer schuift langzaam tegen het schiereiland Magallaan aan en vormt dan een ijsdam in het “Canal de los Tèmpanos”. Daardoor gaat het water stijgen in de Brazo Rico, een zijarm van Lago Argentina. Dit afsluiten van het kanaal gebeurt om de vijf à tien jaar. Vervolgens gaat door de druk van het opgestuwde water er steeds meer water onder de ijsdam doorstromen en wordt er een ijspoort gemaakt waardoor de opgestuwde zijarm weer leegloopt. Tijdens dat proces breekt ook de poort steeds verder af en valt met geweldige broken ijs in het “Canal de los Tèmpanos”. Deze heel bekende “breukplek” bekijken we. Het einde van de gletsjer is te zien en de grote bonk ijs die op de tong van het schiereiland Mangallaan staat ook.
Samen vattend:
· de gletsjer stuwt op naar het schiereiland en sluit de zijarm van het meer af
· het water in de zijarm komt hoger te staan en vormt druk op de gletsjer
· het water gaat onder de gletsjer door en slijt een steeds grotere poort uit
· de poort brokkelt af en valt in steeds grotere stukken uiteen en de doorgang is weer open
· vervolgens duurt het opnieuw vijf tot tien jaar voor de ijsdam weer gesloten wordt
´s Middags maken we een boottocht van een uur naar vlakbij de zuidkant van de gletsjer. En we zien van de andere kant de “smalle” gleuf (100 meter?) waar de gletsjer gebroken is. Tijdens de boottocht horen we dat de ijspoort gisteren is gebroken en dus nu niet meer kan worden gezien. Wel zien we van het meer uit de geweldige hoeveelheid ijs in de oude poort liggen.




Eind van de dag zoeken we de tocht voor de dinsdag uit. We kiezen voor een mini-trekking op de gletsjer Perito Moreno en dan als we willen boeken blijken we te oud te zijn, de leeftijd gaat tot 65 jaar. Wel confronterend, voor ons beiden de eerste keer dat we op leeftijd worden uitgesloten. Maar ja dat moet ook een keer gebeuren. Het bedrijfd kan niet anders zeggen ze de verzekering dwingt hen die grens te maken.
We hadden geaarzeld tussen deze Gletsjertocht of een boottocht naar de Upsala gletsjer; dus de keus was snel gemaakt.
Verder blijkt het niet elke dag terrasweer. Als er geen of weinig zon is en veel wind – dat is er zo goed als altijd in Patagonië – kun je niet meer buitenzitten. Al is het niet koud.

Dinsdag 10 februari
Met de bus naar Puntio Bandera, aan de noordkant van het Schiereiland Magellaan vanwaar we de hele dag met een boot (plm. 250 mensen) verschillende gletsjers gaan bezoeken. Het is dezelfde route.
We varen de Braze Nord (noordarm) van het Lago Argentina in en daarna een eindje de Brazo Upsala in. Daar zien we de tong van de Upsala gletsjer vanuit de verte.
Het is niet zekere dat we dicht bij de Upsala gletsjer kunnen komen van wegen de vele ijsbergen in de Brazo Upsala. Ze hebben al enkele weken de alternatieve route moeten nemen vanwege de vele ijsgang naar de noordzijde van de Perito Moreno. Een kleinere boot gaat eerst verder en onze boot gaat eerst de Onelli-baai in. We kunnen uitstappen en wandelen door het bos naar het strand waar je 3 gletsjers in het meer kunt zien uitlopen: de Agassiz, de Bolader en de Onelli. En één zien we van verre, de gletsjer Heim. Het is mistig en er waait een stevige ijswind. Wel fantastisch om zo aan de oever van zo’n meer te staan en die massa ijs voor je te zien met enkele ijsbergen in het water.
Terug op de boot horen we het bericht: we gaan de Upsala gletsjer doen. Dat wordt een fantastische tocht. We varen door de Brazo Upsala langs enorme ijsbergen, vele malen groter dan we tot nu toe hebben gezien. Dit begint al een paar km voor de gletsjer. De ijsschotsen zijn zó groot en zó blauw dat alle andere schotsen die we gezien hebben daarbij verbleken. Vooral aan één grote, de eerste van deze grootte vergapen we ons. Deze is zo kobaltblauw dat we denken dat het de onderkant van een afgebroken ijsberg is. Te weinig superlatieven om te beschrijven, zó mooi. En wéér die ijskristallen. Zó helder.




De brokken liggen een stuk van de gletsjer af. De boot kan tussen de schotsen doorvaren. We merken ook dat de bemanning het leuk vind de gletsjer weer te kunnen benaderen.
De Upsala gletsjer is 3x zo groot als de Perito Moreno (in lengte, niet in breedte). We zien hem van heel dichtbij.
De Upsala gletsjer is zich aan het terugtrekken. Op een topografische kaart staat de grens aan gegeven van 1947 tov de grens 1997. In die tijd is de gletsjer bijna 1 km korter geworden. Aan de zijkant is duidelijk de afgesleten wand te zien. We varen enkele keren voor de gletsjer langs en krijgen hem van alle kanten te zien.


NB. Een kort filmpje van de Upsala Gletsjer is achter aan het hoofdstuk toegevoegd; het lukt ons nog niet deze naar het midden van het hoofdstuk te verplaatsen.

Daarna varen we terug, weer langs al die ijsbergen en genieten nog een keer. Nu we terugvaren hebben we wind mee waardoor je de ijsbergen nog beter kunt bekijken. We varen nog naar een kleinere maar ook heel mooie gletsjer in een andere zijarm: de Brazo Spegazzini met de gelijknamige gletsjer. Ook daar is het terugtrekken duidelijk te zien.



Overigens zijn de gletsjers steeds langer en korter geworden. Ca 15.000 jaar geleden was geheel Patagonie er mee bedekt, hoewel de gletsjers uit dit gebied nooit de Atlantische Oceaan hebben bereikt.
Met de bus terug. We zijn zeer tevreden over deze tocht en achteraf blij dat we geweigerd zijn voor de ice-hike. We aarzelden maar deze tocht was vele malen beter dan we ons hadden voorgesteld.In het dorp hebben we een leuk café gevonden waar we een en ander nabeschouwen.
Een glimpje van de gletsjer Upsala:


Geen opmerkingen: